Tot dit programma behoren algemene voorzieningen gericht op participatie, loketvoorzieningen gericht op identificatie eigen kracht en doorleiding naar juiste individuele ondersteuning, inkomens- en bijstandsvoorzieningen, voorzieningen ter bevordering maatschappelijke participatie, arbeidsgerichte participatie en re-integratie, maatwerkvoorzieningen en maatwerkdienstverlening voor mensen met een beperking om zelfstandig te kunnen functioneren/wonen, jeugdhulp en voorzieningen voor opvang- en beschermd wonen.

Iedereen doet mee en blijven omzien naar elkaar.

Sociaal domein
In 2015 kreeg de gemeente taken erbij op het gebied van jeugdhulp, maatschappelijke ondersteuning en participatie. Dit noemen wij samen het sociaal domein. Deze taken namen wij over van het Rijk, de Provincie Zeeland en de zorgverzekeraars. Als gemeente staan wij dichter bij onze inwoners. Daardoor kunnen wij de zorg en ondersteuning dichter bij huis regelen in overleg met cliënten, ouders, vrijwilligers en professionals. Onderstaand gaan wij in op diverse van belang zijnde zaken in het sociaal domein.

Dit programma is, evenals de overige programma's in deze begroting, ingedeeld volgens de landelijke taakveldindeling voor het sociaal domein. Deze landelijke indeling bevat onderscheid tussen diensten voor 18-minners en 18-plussers. De gemeente Terneuzen heeft integraal beleid, zoveel mogelijk ontschot voor de burger. In 2017 is de beleidsnotitie sluitende aanpak 17 t/m 23 jarigen door de raad vastgesteld. Daarin staat hoe wij sturen op een sluitende aanpak, soepele overgang en warme overdracht voor jong volwassenen.

Wettelijk kader
Het sociaal domein heeft drie wetten als kader. Deze lichten wij hieronder kort toe:

Wmo
De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is erop gericht dat iedereen, ongeacht beperkingen, mee kan doen in de samenleving. Vanuit de opdracht van de Wmo 2015 geven wij invulling aan de taken die zijn overgedragen als gevolg van de decentralisatie AWBZ/Wmo. De Wmo gaat uit van een resultaatverplichting. Begin 2016 stelde de gemeenteraad het beleidsplan Blijven omzien naar elkaar voor de periode 2016-2019 vast.

Jeugdwet

Wij streven naar 100% gezond en veilig opgroeien van en optimale ontwikkelkansen voor de Terneuzense jeugd. Daarvoor investeren we in goede vrijetijdsvoorzieningen, weerbaarheid en een laagdrempelig en passend jeugdhulpverleningsaanbod.
Het huidige jeugdbeleid is nu verwoord in de nota 100% jeugd Zeeuws-Vlaanderen 2015-2018. Dit beleid beschrijft het preventief jeugdbeleid en de taken vanuit de Jeugdwet en zal voor 2019 moeten worden geactualiseerd. De visie op het jeugdbeleid is dat ouders zelf verantwoordelijk zijn voor de opvoeding van hun kind. Om ouders hierbij te faciliteren, streven wij een leefbare omgeving na, waar elk kind gewenst is en waarin kinderen worden aangemoedigd hun capaciteiten aan te spreken en zich optimaal te ontwikkelen. Wanneer een gezin problemen heeft met opvoeden en opgroeien en er zelf niet uit komt, zijn er voorzieningen (van informatie, advies, en van lichte hulp tot specialistische zorg en het gedwongen kader) waar gebruik van gemaakt kan worden en die wij proactief kunnen inzetten.

Participatiewet
De invoering van de Participatiewet met ingang van 1 januari 2015 zorgt voor één regeling voor iedereen die ondersteuning nodig heeft bij het vinden van een plek op de arbeidsmarkt (met uitzondering van de mensen die al voor 1 januari 2015 een Wajong uitkering hadden). De gemeente moet de ondersteuning richting arbeidsmarkt in samenhang met de andere decentralisaties vormgeven. Net als bij de andere decentralisaties heeft de gemeente ook bij het uitvoeren van de Participatiewet nadrukkelijk de regie.

Eigen kracht
Wij streven ernaar dat mensen op eigen kracht kunnen meedoen in de samenleving. Zij regelen hun eigen zorg en ondersteuning, eventueel met hulp van hun directe omgeving. School, buurt, verenigingen en maatschappelijke organisaties spelen hierbij een steeds belangrijkere rol.

Eén gezin, één plan, één regisseur
Wij willen voorkomen dat te veel instanties bij een cliënt of gezin betrokken raken, dat zij langs elkaar heen werken en dat er onnodig (dure) specialistische hulp wordt ingeschakeld. Uitgangspunt is dan ook: één plan per gezin en één casusregisseur.

Speerpunten sociaal domein

• De gemeente Terneuzen streeft ernaar dat iedereen participeert naar zijn of haar mogelijkheden.
• Daarbij is onze ambitie dat iedereen de zorg, ondersteuning of hulp krijgt die nodig is.
• De uitvoering van de taken in de Jeugdwet, de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Participatiewet is samen budgettair neutraal.
• Om budgettair neutraal duurzaam te kunnen bereiken is een transformatie nodig. De transformatie in het sociaal domein willen wij op verschillende manieren vormgeven, onder andere door:
  - het investeren in een integrale werkwijze. Dat doen wij onder andere door in te zetten op één gezin, één plan, één regisseur;
  - het ontwikkelen en de inzet van algemene voorzieningen die voor meer mensen toegankelijk zijn en uiteindelijk goedkoper zijn dan individuele maatwerkvoorzieningen;
  - via bestuurlijk aanbesteden samen met de zorgaanbieders te werken aan gezamenlijk vastgestelde prioriteiten in het sociaal domein en heldere afspraken te maken over de budgetten;
  - te investeren in de kwaliteit van het proces door een goede vraagverheldering, duidelijke afspraken te maken over privacy en gegevensdelen en het bevorderen van een goede (ICT) infrastructuur.
• Het is dan ook van belang om inzicht te hebben in de uitvoering van de taken in het sociaal domein en de effecten ervan. Deze beleids- en sturingsinformatie maakt het mogelijk om processen bij te sturen en het beleid te beoordelen en aan te passen. Wij moeten kunnen leren van nieuwe taken en op basis van onze bevindingen het beleid bij kunnen stellen. Tot slot gaan wij onderzoeken of het mogelijk is de sturingsinformatie meer ‘realtime’ te presenteren. Wij kozen voor het model “Monitor Maatschappelijk Resultaat”. In 2019 geven wij het model verder vorm.

Toegang in sociaal domein
Algemene voorzieningen in het sociaal domein zijn vrij toegankelijk voor alle inwoners na een lichte toets. Wanneer mensen een individuele voorziening nodig hebben, dan verleent de gemeente toegang tot die voorzieningen. Voor voorzieningen op het gebied van werk en inkomen, is het team werk en inkomen de toegangspoort. Voor individuele Wmo-voorzieningen verleent aan-z de toegang. Bij de uitvoering van Jeugdwet zijn er drie mogelijkheden: aan-z verleent toegang tot jeugdhulp; daarnaast mogen zowel (huis)artsen als kinderrechters autonoom verwijzingen doen naar jeugdhulp.

Aan-z

Uitvoeringsorganisatie aan-z heeft een breed takenpakket op het gebied van het sociaal domein. De taken van aan-z zijn niet toe te wijzen aan slechts één taakveld. Zo voert aan-z de toegang uit tot de individuele voorzieningen van de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning. Daarnaast houdt aan-z zich bezig met vrijwilligerswerk, mantelzorgondersteuning, preventie, diverse activiteiten voor jong en oud, sociaal werk, de samenwerking met veiligheidspartners etc. Aan-z heeft vier gebiedsteams die werkzaam zijn in de hele gemeente Terneuzen en er is een team jeugd en gezin werkzaam. De werkzaamheden voor aan-z leggen wij vast in de opdracht 2019.
Een wijziging in 2019 is, dat de gemeente geen Pijofach-taken meer zal uitvoeren voor aan-z.