Inleiding

Onze regio staat voor een substantiële bevolkingsdaling op lange termijn, vergrijzing en ontgroening. Demografische ontwikkelingen vragen een actieve houding en gezamenlijke sturing van de gemeenten in samenspraak met de provincie.
In deze paragraaf geven wij concreet inhoud aan de wijze waarop wij als gemeente hieraan werken en op anticiperen.

Beleid

• Notitie Onverkende Paden, provincie Zeeland (2008)
• Rapport Topteam Krimp (2009)
• Interbestuurlijk Actieplan Bevolkingsdaling (2009)
• Notitie Op Pad, provincie Zeeland (2009)
• Rapport Kerend Tij, Task Force Zeeland (2010)
• Brief aan de Raad betreffende informatie m.b.t. initiatieven op het gebied van bevolkingsafname (2010)
• Masterplan Voorzieningen en Wonen Zeeuws-Vlaanderen (samenvatting) Projectvoorstel (2011)
• Concept actieprogramma bevolkingsontwikkelingen Zeeuws-Vlaanderen (2010)
• Afwegingskader sport- en welzijnsaccommodaties (2015)
• Zeeland in Stroomversnelling, commissie Structuurversterking en werkgelegenheid Zeeland (2016)
• Investeren in een aantrekkelijk leef- en vestigingsklimaat, provincie Zeeland (2018)

De genoemde beleidsnota's zijn te vinden op: www.zoek.overheid.nl.

Bevolkingsdaling
Het dalend inwonertal zet de sociaaleconomische vitaliteit van de regio onder druk. Dit kan tot verschraling van de leefbaarheid leiden. Het is een gezamenlijke opgaaf om te waarborgen dat voor onze inwoners de leefbaarheid op peil blijft. In onze gemeente moeten de mensen prettig kunnen wonen, een baan hebben, zichzelf kunnen ontplooien, recreëren en ook verzorging en ondersteuning krijgen die ze nodig hebben.

Decentrale Uitkering Bevolkingsdaling
De Decentralisatie Uitkering is voor de regio Zeeuws-Vlaanderen bepaald op een jaarlijkse uitkering van € 395.667 voor een periode van vijf jaar (2016 t/m 2020). Terneuzen is aangewezen als centrumgemeente voor de krimpregio Zeeuws-Vlaanderen.
Als krimpregio Zeeuws-Vlaanderen hebben we voor deze periode samenwerkingsafspraken vastgelegd in de 'Samenwerkingsagenda bevolkingsontwikkeling'. Deze agenda omvat speerpunten die de regio gezamenlijk aan wil pakken binnen de thema’s wonen en ruimte, voorzieningen en economische vitaliteit. Voor de uitvoering van concrete acties is er een uitvoeringsprogramma opgesteld met daaraan gekoppeld het budget van de Decentralisatie Uitkering. De middelen zijn pondsgewijs, op basis van inwoneraantal, onder de drie Zeeuws- Vlaamse gemeenten verdeeld. De gemeente Terneuzen zet haar deel in op het opwaarderen van de particuliere woningvoorraad en de ondersteuning van het sectorbureau dat onder andere Zeeuws-Vlaams actief is op het gebied van onderwijs en arbeidsmarkt in relatie met Vlaanderen.

Samenwerking Onbegrensd Zeeuws-Vlaanderen
In het samenwerkingsverband Onbegrensd Zeeuws-Vlaanderen werken wij samen met de Zeeuws-Vlaamse buurgemeenten, het Zeeuws-Vlaamse bedrijfsleven en de instellingen aan regiopromotie van de Zeeuws-Vlaamse en grensoverschrijdende arbeidsmarkt en woningmarkt.

Initiatief op het gebied van onderwijs
Over de ontwikkeling van samenwerking tussen voorschoolse voorzieningen en primair onderwijs is aan de gemeenteraad in maart 2017 het voorzieningenplan Terneuzen beschikbaar gesteld. In de raadinformatiebijeenkomst van 21 september 2017 is het vervolgens nader toegelicht. Dit plan heeft als hoofdthema het bereiken van een toekomstbestendige infrastructuur van voorzieningen voor onderwijs en opvang van kinderen van 0-12 jaar. Een infrastructuur die robuust is in termen van onderwijskwaliteit en een gezonde exploitatie. Dit jaar werken we aan verdere uitwerking van dit plan op basis van concrete voorstellen, c.q doelen. Daar waar dit de bevoegdheden van de gemeenteraad raakt, adviseren en informeren wij hierover.

Niet alleen het primaire onderwijs staat onder druk, ook het voortgezet onderwijs heeft daarmee een instabiele toekomst. Het aantal jongeren in de regio is de laatste jaren al flink gedaald en zal in de komende jaren verder afnemen. De zogenaamde weglek van jonge kinderen naar België door verschillen in de bekostiging van kinderopvang tussen Nederland en België, versterkt dit. De meeste van deze kinderen blijven vervolgens binnen het Belgische onderwijssysteem.

Vanuit het besef dat de situatie voor het voortgezet onderwijs in de regio urgent is, is een Taskforce ingesteld. Deze heeft de opdracht gekregen om een plan van aanpak te maken voor de inrichting, organisatie, besturing en financiering van een toekomstbestendig aanbod van voortgezet onderwijs voor de regio Zeeuws-Vlaanderen.

Ontwikkeling inwoners en huishoudens

Bron MKBA, oktober 2013;demografische prognoses